Ze vroeg me of ik wat thee kon meebrengen. Ik ben hier namelijk in de zuidelijke hooglanden van Tanzania en bezoek een theeplantage. Nergens is een winkeltje te bespeuren waar je de fijnere kwaliteit thee van deze plantage kan kopen.
Category: Denken
De Westerse beschavingsopdracht!
In de covenant van de Volkerenbond, dat deel uitmaakte van het Verdrag van Versailles uit 1919, werd o.a. geregeld wat er diende te gebeuren met de koloniale gebieden van Duitsland. Zo werd Duits-Oost-Afrika opgedeeld in Tanganyika en Ruanda-Urundi en werden dat mandaatgebieden van resp. het Verenigd Koninkrijk en België. Over waarom dat zo geschiedde is Artikel 22 van de covenant heel duidelijk:
“To those colonies and territories which, as a consequence of the late war, have ceased to be under the sovereignty of the States which formerly governed them, and which are inhabited by peoples not yet able to stand by themselves under the strenuous conditions of the modern world, there should be applied the principle that the well-being and development of such peoples form a sacred trust of civilization and that securities for the performance of this trust should be embodied in this Covenant.
“The best method of giving practical effect to this principle is that the tutelage of such peoples should be entrusted to advanced nations who, by reason of their resources, their experience, or their geographical position can best undertake this responsibility, and who are willing to accept it, and that this tutelage should be exercised by them as Mandatories on behalf of the League.”
Peter
Samenwerking loont!
Over zin en onzin van ontwikkelingssamenwerking is al veel inkt gevloeid. Maar over een ding in Tanzania kan ik zonder reserves bijzonder enthousiast zijn. De Belgische ontwikkelingssamenwerking bouwt hier in het westen van het land zo’n 70-tal Romeinse boogbruggen. Die bruggen ontsluiten de rurale gebieden en vergemakkelijken het transport van de landbouwgewassen van de lokale boeren naar de meer centraal gelegen verkooppunten.
Wat die boogbruggen zo bijzonder maakt, is dat de lokale gemeenschappen meehelpen aan de constructie door de stenen aan te brengen, maar vooral dat de kostprijs van zo’n brug slechts 20% bedraagt van een klassieke betonnen brug. Je bouwt er vijf voor de prijs van één!
Socialisatie versus tribalisme
Ik zit hier in de wachtkamer en luister met een half oor naar het gesprek tussen mijn medewerkster en een Tanzaniaans ambtenaar. Plots vraagt zij: “van waar ben je afkomstig in Tanzania?”, waarop de ambtenaar antwoordt: “dat is een voor Tanzanianen ongebruikelijke vraag!”
Nu is mijn aandacht wel degelijk gewekt en de ambtenaar vervolgt: “het is de verdienste geweest van Nyerere om ons allemaal als Tanzanianen te laten voelen, verenigd door een gemeenschappelijke taal en waarbij de plaats van afkomst van geen tel is. Zo ben ik geboren in Tanga maar mijn socialisatie verliep in Arusha.”
In Tanzania was, en is het nog steeds, maar in mindere mate, gebruikelijk om de kinderen in een andere streek dan de geboortestreek te scholen, precies om een eenheidsgevoel op te wekken.
Extreme wokeness
Oh ja, wij zijn een gemengd koppel. Daar is niet meer zoveel om te doen. Maar ons succesvol samengaan is te danken aan een serie harde afspraken. Zo onthoudt mijn eega zich van enige kritiek op mijn typische Vlaamse karaktertrek, want ook al heb ik me al lang onttrokken aan de Vlaamse klei, alleen aan mijn schoenen blijft de juiste modder hangen, meer nog: alleen wie zich in mijn lijf kan verplaatsten, kan de zucht naar een Vlaamse canon begrijpen. Omgekeerd zeg ik niks over racisme, want hoe zou ik – die geen afstammelingen uit de slavernij ken en geen betovergrootvader met afgehakte handen tot de stamboom kan rekenen – daar iets zinnig kunnen over zeggen.
People have the power
Begrijp me niet verkeerd, kippenvel krijg ik ervan, van Patti Smith haar lied “Power to the People” te zien zingen samen met Choir! Choir! Choir!, een open koorgezelschap uit Toronto. Ronduit fantastisch!
Maar waar ik meer moeite mee heb, is de centrale zin: “Power to the People”, want sinds het in de Verenigde Staten bijna misliep, ben ik nog meer dan vroeger beducht voor wat het volk eigenlijk wil. En als ik zie hoe in deze regio, waar ik thans woon, het volk gelaten reageert op misbruik van staatsmacht om toch maar de controle over zij in wiens naam zij spreken te behouden, dan stemt dit mij eerder pessimistisch dan optimistisch over wat een volk met zijn kracht vermag.
Toch ben ik geen misantroop, en blijf ik samen met Patti Smith, vanuit een soort ingekerfd tienerverlangen, geloven in:
… The power to dream, to rule
To wrestle the earth from fools
It’s decreed the people rule …
Peter
Perspectief
Ik denk soms terug aan de stagemeester aan het begin van mijn diplomatieke carrière die zomaar koudweg poneerde dat het aanleren van een vreemde taal met een ander tekenschrift na je veertigste zo goed als onmogelijk was. Toen was ik enigszins sceptisch tegenover die stelling, maar nu weet ik wel beter. Meer nog, ik vraag me zelfs af of het leren van een andere taal met hetzelfde tekenschrift maar met een totaal andere grammaticale structuur nog wel tot de mogelijkheden behoort.
Je hebt het vast al door. Ik ben me het Swahili aan het eigen maken en … euh … het loopt niet als een trein. In het Swahili kunnen ze zowat alles in het werkwoord stoppen. Het onderwerp, de tijdsaanduiding, het lijdend voorwerp, de negatie, het voorzetsel, de wederkerigheid, de oorzakelijkheid, het vragend voornaamwoord, etc. kan allemaal deel uitmaken van dat ene werkwoord. Met één woord kan je dus relatief veel zeggen.
Agro-ecologie
Ik ben hier in het noorden van Tanzania in goed gezelschap. Ik ben hier samen met Professor Marc Dufumier, de Franse goeroe van de agro-ecologie. We bezoeken samen een boerderij waar de principes van dergelijke landbouw worden toegepast.
Op het erf word je onmiddellijk begroet door een klassieke mesthoop. Die wordt deels gevoed door de varkens die iets verderop worden gekweekt. Daarna volgt een kleine bananenplantage met veel aandacht voor de nodige ruimte tussen de aanplanten. Op de schutting groeien passievruchten, en bovenop staan talrijke bijenkorven. Die zorgen niet alleen voor honing maar houden ook de olifanten weg. Na de bananenplantage diverse soorten groenten, waaronder Night Shade of Africa, een soort spinazie. Het boertje heeft tevens een kolom gevuld met mest waartegen hij dezelfde bladgroente kweekt, maar dan op een meer waterefficiënte manier. Voor de andere groenten heeft hij een irrigatiesysteem uitgewerkt, gebaseerd op zwaartekracht en dat de velden met opgevangen regenwater besproeid.
Dit boertje is goed aan het boeren, geen twijfel mogelijk!
Poverty trap
We zitten hier op Pemba, het kleine broertje van Unguja. Samen vormen deze twee eilanden Zanzibar. Pemba is voor 95% islamitisch, en waarschijnlijk voor een even groot percentage afhankelijk van de landbouw en de visserij. Hier verbouwen ze o.a cassave, zoete patat en kruidnagel, plukken ze diverse soorten fruit, waaronder de voor het eiland unieke bosvrucht bongo, planten en oogsten ze zeewier, en zorgt de dagelijkse visvangst voor de nodige proteïnen. Maar meer dan dat is het niet. Het is een bestaanseconomie, precies genoeg om te overleven.
Let me challenge you!
Let me challenge you!
Moderne tijden zijn het. Ik heb deze week wederom deelgenomen aan een videoconferentie – de zoveelste inmiddels – maar deze online meeting werd georganiseerd door de Tanzaniaanse “CEO Round Table”, zeg maar de organisatie van de belangrijkste pieten uit het lokale bedrijfsleven. De gastspreker was Mo Ibrahim, een Soedanese biljonair, die een causerie hield rond leiderschap vanuit zijn bureau in Londen.
Mo Ibrahim is vooral gekend omwille van de prijs die naar hem vernoemd wordt. Die prijs wordt toegekend aan Afrikaanse staatshoofden die vrijwillig het politieke leven verlaten na een regeerperiode van normale duur. Evenwel moet hun beleid ook als excellent geboekstaafd staan. De prijs is dus niet te beschouwen als een soort van pensioen voor staatshoofden die vrijwillig opstappen. Aan het gevoerde beleid onder hun verantwoordelijkheid moet ook het predicaat van uitmuntendheid kunnen worden gehecht.