Ideeëloos staar ik wat voor mij uit. Ik lijd aan een moderne vorm van “writer’s block”. Modern, want nieuwe tijden vergen nieuwe woorden. Daarom zou ik liever willen spreken van monitormyopie, of nog beter van “screen saver”-staar. Ook “log off”-syndroom vind ik niet misstaan. U merkt het: de taal is grenzeloos en slechts beperkt door onze eigen creativiteit en een set van algemeen aanvaarde regels. Over die creativiteit maak ik me weinig zorgen, maar de set aan regels is een ander verhaal. Hoe goed is jouw taalkennis? Doe mee met de “tien voor taal”-test hieronder. Ik ben uiteraard benieuwd naar jouw score.
Category: Denken
Malaria
Slechts door scha en schande ben ik het belang gaan inzien van een preventieve bescherming tegen malaria. Na twee hersenmalaria’s ben ik volgestouwd met weetjes over een dodelijke ziekte die amper de westerse pers haalt. Zo weet ik nu dat een goed insectenwerend middel best DEET bevat, dat je in de tropen liefst onder een “treated bednet” slaapt, dat malaria overgedragen wordt door de vrouwtjesmug, dat er vier soorten malaria zijn, dat Lariam veel bijwerkingen heeft en Malarone geen, maar wel zeer duur is, dat je voor een behandeling best Coartem kiest of een gelijkaardig ACT-middel (“artemisinin-based combination therapy”).
Onder professoren
Enigszins aangestoken door de vlotte beschikbaarheid van audio- en videomateriaal over Jaap Kruithof en Etienne Vermeersch, ben ik uit pure nieuwsgierigheid gaan zoeken naar iets gelijkaardigs over Ernest Mandel, die immer geestdriftige professor in de marxistische theorie aan de Vrije Universiteit Brussel.
Hieronder vind je een lezing van Ernest Mandel uit 1968 voor studenten van “Berkeley University“. De lezing is opgedeeld in drie stukken omdat de opname op drie verschillende bandjes stond. De lezing handelt over de landen van het (toenmalige) reëel bestaande socialisme: van de Soviet Unie tot en met Joegoslavië. Deze landen, aldus Ernest Mandel, waren in verschillende stadia van overgang tussen kapitalisme en socialisme, maar nog geen enkele had evenwel de socialistische samenleving – die Marx voor ogen had – bereikt.
Bijgeloof en geloof
Ik weet niet of je er ook bij stilgestaan hebt, maar vorige week was het vrijdag 13 maart. Misschien heb je toen wel even stilletjes gedacht: “laat mij deze dag zonder pech doorkomen!”
Waarom beschouwen we vrijdag de 13de toch als een ongeluksdag? Een van de verklaringen is dat vrijdag de dag is waarop Jezus werd gekruisigd, een ongeluksdag dus. En als die dag ook nog eens samenvalt met het ongeluksgetal 13, dan moet die dag wel extra veel pech opleveren.
Een andere mogelijke verklaring is dat op vrijdag 13 oktober 1307 in Frankrijk alle Tempeliers op bevel van Philips de Schone werden gearresteerd, op grond van valse beschuldigingen. Dit leidde tot de uiteindelijke vernietiging van de Tempeliers. Sindsdien is men vrijdag de 13de blijven zien als een ongeluksdag.
Er wordt ook wel gesteld dat vrijdag de 13de is afgeleid van een Noorse sage over de kwaadaardige god Loki die als niet-uitgenodigde, dertiende gast, op het feest komt en de aarde in rouw dompelt.
Méér Jaap
In een vorige post had ik het over Jaap Kruithof en over de “vermeende” tegengestelde ideeën tussen hem en mijn nonkel, beiden nu zaliger. Maar na beluistering van onderstaand audiofragment – inzonderheid zijn ideeën over regionalisme, confederalisme en separatisme – ben ik daar niet zo zeker meer van. Waarschijnlijk bewandelden beide heren vaker in gedachten hetzelfde pad dan ze zelf ooit zouden durven hebben te vermoeden, ook al woonden ze aan de andere zijde van dezelfde laan.
Jaap Kruithof
Jaap Kruithof is overleden op 25 februari 2009. Mijn eerste gedachte bij het aanhoren van zijn overlijdensbericht was: “leefde die man nog?”. Niet uit gebrek aan respect, maar veeleer uit een inschatting dat de mens Kruithof niet lang meer te leven zou hebben nadat ik in de jaren 80 eens een les van hem uit nieuwsgierigheid had bijgewoond. Krakende karren lopen soms verder dan verwacht.
Ik kende Jaap Kruithof alleen indirect. Hij was de buurman van mijn nonkel zaliger die in een statige maar ietwat mysterieuze laan in Mortsel woonde. “Een vriendelijke man,” zei mijn nonkel wanneer hij het over Kruithof had, maar ik wed dat beide heren hun contact beperkten tot een korte knik op straat gezien hun tegengestelde ideeën.
M * V = P * T
Het zegt u vermoedelijk niks: M * V = P * T. Dat hoeft ook niet, want u bent waarschijnlijk geen econoom. M * V = P * T is de ruilvergelijking van Fisher die in essentie zegt dat er een verband bestaat tussen de hoeveelheid geld in omloop (M) en het algemeen prijspeil (P). In Zimbabwe weten ze daar ondertussen alles van. De regering drukt geld bij met als enig gevolg dat de prijzen stijgen. En om die stijgende prijzen te kunnen volgen, wordt er weer geld bijgedrukt. Maar om het aantal bankbiljetten enigszins onder controle te houden, verhoogt men steeds de nominale waarde bij elke opeenvolgende druk.
Dit lijkt een proces dat eeuwigdurend kan doorgaan, maar is dat wel zo? Veronderstel bijvoorbeeld dat de man in het plaatje linksonder betaald wordt voor het versjouwen van geld en dat hij voor elke sjouwbeurt meer ontvangt dan hij kan dragen. Wat een vreselijk lot, want als een moderne Sisyphus kan hij op en af lopen, maar al zijn geld verzamelt hij nooit. Kinderarbeid lijkt dan de oplossing (plaatje rechts), waarbij de fooi voor elke sjouwbeurt minder moet zijn dan de hoeveelheid verplaatst geld.
Industrialisatie in Oeganda?
Op vrijdag 16 mei ll. gaf Professor Hiroyuki Hino (Japan), op vraag van IMF-Kampala, een lezing over een alternatieve industrialisatiestrategie voor Oeganda. In veel opzichten was dit een merkwaardig voorstel omdat het buiten de lijnen kleurt van het traditionele denken over ontwikkeling.
Het voorstel behelst een twee-sporen-strategie:
-
- enerzijds het versterken van landbouw en agro-industrieën met in het bijzonder aandacht voor bio-brandstoffen (sorghum en maïs) en bijhorende energieopwekking;
- anderzijds de uitbouw van een “knowledge based”-dienstensector gericht op voornamelijk export van “verhandelbare” diensten (er wordt hierbij gedacht aan “Business Process Outsourcing” (BPO) zoals bijvoorbeeld het opzetten van “Call Centres” en aan het uitsturen van geschoolde krachten die eveneens als een soort export zijn te beschouwen vermits ze “remittances” terugsturen).
Aan de uitbouw van een klassieke industrie (zo kenmerkend als overgangsstap tussen landbouw en diensten in het ontwikkelingspad van ontwikkelde landen) dient voorbij gegaan te worden. Door haar nadelige ligging zal in Oeganda het aandeel van de transportkosten in de prijzen van industriële producten altijd hoog zijn en dus zullen die producten minder competitief zijn.